Hoài Nhơn không chỉ nổi tiếng với cảnh quan thiên nhiên tươi đẹp mà còn là vùng đất lưu giữ những giá trị lịch sử, văn hóa sâu sắc. Trải qua bao thăng trầm, nơi đây ghi dấu nhiều sự kiện cách mạng hào hùng, thể hiện tinh thần "uống nước nhớ nguồn" của các thế hệ nối tiếp. Dưới đây là một số di tích lịch sử - văn hóa tiêu biểu tại thị xã Hoài Nhơn, tỉnh Bình Định:

Đền thờ Đào Duy Từ

Tọa lạc tại xã Hoài Thanh Tây, TX. Hoài Nhơn, Đền thờ Đào Duy Từ là nơi tôn vinh danh nhân văn hóa Đào Duy Từ (1572 – 1634). Ông là người có công lớn trong việc giúp chúa Nguyễn tổ chức quân sự, chính trị, văn hóa, đồng thời là người đặt nền móng cho nghệ thuật hát Bội ở Đàng Trong.

Công trình kiến trúc gồm bốn khu vực chính: Cổng tam quan, bình phong, trụ ngã và nhà thờ. Trong đền có hai câu đối ca ngợi công trạng của cụ Đào Duy Từ: "Ngọc Sơn chung tú Bắc/ Bồng lãnh hiển danh Nam". Đền thờ này đã được xếp hạng di tích quốc gia vào ngày 15/10/1994.

Nhà lưu niệm Chi bộ Cửu Lợi

Đây là nơi ghi dấu sự kiện thành lập Chi bộ Đảng Cộng sản đầu tiên của Hoài Nhơn vào tháng 8/1930 tại thôn Cửu Lợi, xã Tam Quan Nam. Công trình được xây dựng từ năm 1991 và được nâng cấp vào năm 2004 với các hạng mục chính như nhà lưu niệm, nhà đón tiếp, sân tổ chức lễ có sức chứa khoảng 2.000 người.

Sự kiện thành lập Chi bộ Cửu Lợi đánh dấu bước ngoặt quan trọng trong phong trào cách mạng của Hoài Nhơn và tỉnh Bình Định, góp phần đưa phong trào đấu tranh của Nhân dân ngày càng phát triển mạnh mẽ. Di tích này được UBND tỉnh Bình Định xếp hạng ngày 10/8/1996.

Di tích Cây số 7 Tài Lương

Cây số 7 Tài Lương là nơi diễn ra cuộc biểu tình quy mô lớn vào đêm 22 rạng sáng 23/7/1931, với sự tham gia của hơn 3.000 người nhằm phản đối chính sách đàn áp của thực dân Pháp.

Công trình tưởng niệm được xây dựng tại phường Hoài Thanh Tây trên diện tích 25.500m², gồm nhà quản lý, nhà tưởng niệm, tấm bia lịch sử, cột cờ Tổ quốc và cờ Đảng. Đây là biểu tượng cho tinh thần đấu tranh bất khuất của Nhân dân Hoài Nhơn. Di tích được xếp hạng di tích quốc gia ngày 26/01/2011.

Di tích Bến tàu không số Lộ Diêu

Nằm tại xã Hoài Mỹ, TX. Hoài Nhơn, Bến tàu không số Lộ Diêu là điểm tiếp nhận vũ khí từ miền Bắc chi viện cho chiến trường miền Nam trong kháng chiến chống Mỹ. Vào ngày 01/11/1964, tàu 401 đã cập bến thành công, mang theo hơn 30 tấn vũ khí phục vụ cho các trận chiến quan trọng tại khu vực.

Công trình mô phỏng hình dáng con tàu không số huyền thoại, nằm bên bãi biển Lộ Diêu xinh đẹp. Di tích được xếp hạng di tích lịch sử cấp tỉnh vào năm 2005.

Đền thờ Liệt sĩ thị xã Hoài Nhơn

Đền thờ Liệt sĩ được xây dựng nhằm tri ân 11.277 liệt sĩ và hàng nghìn chiến sĩ đã hy sinh vì độc lập tự do của Tổ quốc. Công trình có tổng diện tích 10.240m², được thiết kế theo kiến trúc đền chùa truyền thống Việt Nam với các hạng mục như sân chính điện, nhà tưởng niệm và bia đá khắc tên các liệt sĩ và Mẹ Việt Nam anh hùng.

Khánh thành vào năm 2017, công trình đã trở thành nơi tôn vinh sự hy sinh cao cả của các anh hùng liệt sĩ và là biểu tượng truyền thống cách mạng của Hoài Nhơn.

Các di tích lịch sử - văn hóa ở Hoài Nhơn không chỉ là chứng tích của một thời kỳ đấu tranh kiên cường mà còn là điểm đến thu hút du khách đến tìm hiểu và tri ân những người đã cống hiến cho quê hương, đất nước.