Bước vào những ngày đầu năm mới, không khí khơi khơi biển ở Thị xã Hoài Nhơn (tỉnh Bình Định) lại càng thêm hứng khởi: hàng trăm tàu đánh bắt xa bờ rời cảng, hướng ra vùng ngư trường rộng lớn, nơi loài cá ngừ đại dương đang chờ đón những người hùng biển. Với truyền thống và tiềm lực về nghề biển, Hoài Nhơn đã vươn lên trở thành thủ phủ tàu câu cá ngừ đại dương, nơi “xông biển” đầu năm mang lại “lộc biển” cho ngư dân và cộng đồng.

Lịch sử & nguồn lực nghề biển

Hoài Nhơn vốn là mảnh đất biển gắn liền với nghề đánh bắt hải sản từ lâu đời. Nhưng chỉ trong vài thập kỷ trở lại đây, nghề câu cá ngừ đại dương (hay còn gọi cá bò gù, vây vàng) đã được phát triển mạnh mẽ tại các phường ven biển như Tam Quan Bắc (nay thuộc Thị xã Hoài Nhơn) và đặc biệt tại làng chài Thiện Chánh. ĐH Khoa Học Xã Hội & Nhân Văn+4Báo Thanh Niên+4Tạp chí Du lịch

Theo thống kê, toàn thị xã có hơn 2.100 tàu cá đánh bắt xa bờ, và sản lượng khai thác cá ngừ đại dương chiếm khoảng 60-70% lượng cá ngừ cả nước. Báo Thanh Niên+2ĐH Khoa Học Xã Hội & Nhân Văn Nghề này đã giúp người dân Hoài Nhơn thay đổi mạnh mẽ cuộc sống: từ những ngư dân nhỏ lẻ đến chủ tàu lớn, từ nhà mái tôn đến biệt thự, từ chuyện sinh kế mưu sinh đến việc đầu tư đội tàu, nhà máy thu mua và chế biến hải sản. Báo Dân tộc và Phát triển

Nguyên nhân và thời điểm “xông biển” đầu năm

Trong văn hóa biển ở Hoài Nhơn, chuyến xuất bến đầu năm luôn được xem là dấu hiệu khởi đầu thuận lợi cho một năm mới nhiều may mắn, biển lặng, cá đầy khoang. Thời điểm này thường rơi vào dịp Tết và đầu Xuân, sau khi ngư dân chuẩn bị đầy đủ tàu thuyền, nhiên liệu, lương thực, thiết bị câu chuyên nghiệp — và tinh thần sẵn sàng cho những ngày xa khơi.

Điều đặc biệt: ngay trong dịp đầu năm 2024, nhiều tàu tại Hoài Nhơn đã trúng đậm cá ngừ đại dương ngay chuyến biển đầu tiên — có tàu mang về sản lượng trên 3 tấn, khiến cả cảng cá Cảng cá Tam Quan trở nên đông đúc và nhộn nhịp. BAO DIEN TU VTV

Những lý do chính khiến Hoài Nhơn trở thành địa phương dẫn đầu trong nghề này:

• Vị trí địa lý thuận lợi: gần các ngư trường xa bờ như vùng biển Hoàng Sa – Trường Sa. Tạp chí Du lịch
• Hạ tầng nghề cá phát triển: cảng cá, xưởng đóng tàu, dịch vụ hậu cần nghề biển được đầu tư bài bản. Báo Gia Lai điện tử
• Sự hỗ trợ từ chính sách và tập trung phát triển đội tàu lớn, chuyển nghề từ đánh bắt gần bờ sang đánh bắt xa bờ chuyên môn cao. Báo Thanh Niên

Trải nghiệm thực tế tại Hoài Nhơn khi xông biển

Hãy tưởng tượng cảnh sáng sớm tại bến cá Tam Quan: những chiếc tàu công suất lớn đang rời bến, các ngư dân mặc áo phao, xếp dây câu, mồi câu được chuẩn bị kỹ lưỡng. Khi tàu cập bờ sau chuyến biển đầu năm, khoang hầm chứa đầy cá ngừ đại dương vây vàng, ánh mắt người dân lấp lánh niềm vui — vì “lộc biển” đầu năm đã đến.

Nếu bạn ghé thăm, bạn sẽ thấy:

• Sự sẵn sàng của ngư dân: vợ/chồng chuẩn bị bữa tiễn tàu xuất bến như lễ bén duyên biển, cầu cho biển êm sóng, cá đầy khoang.
• Hoạt động tại cảng: thu mua cá, sơ chế, phân loại cá xuất khẩu, hàng xe đông lạnh chờ vận chuyển.
• Dịch vụ hậu cần nghề biển: xưởng đóng tàu, sửa chữa, cung cấp nhiên liệu, đá lạnh — tất cả đều nhộn nhịp ngay từ những ngày đầu năm.
• Cảnh sinh hoạt mới của làng biển: nhà cao tầng, biệt thự của chủ tàu, đường ven biển sầm uất, thương mại – dịch vụ phát triển.

Giá trị kinh tế và xã hội

Nghề câu cá ngừ đại dương đã mang lại rất nhiều tác động tích cực cho Hoài Nhơn:

• Tăng thu nhập cho ngư dân: có những chuyến biển trúng lớn mang về hàng trăm triệu đồng. Báo Thanh Niên
• Tạo ra chuỗi giá trị: đóng tàu, chế biến, xuất khẩu — nghề cá không chỉ đơn thuần là đánh bắt. Báo Gia Lai điện tử
• Đóng góp lớn vào kinh tế địa phương: các phường ven biển đã phát triển mạnh từ nghề này, người dân có nhà cửa kiên cố hơn, đời sống nâng lên. Báo Dân tộc và Phát triển
• Nâng cao hình ảnh Hoài Nhơn: không chỉ là vùng biển truyền thống, mà là “thủ phủ” nghề cá ngừ – một đặc sắc của vùng duyên hải miền Trung.

Kinh nghiệm khi đến Hoài Nhơn tham quan nghề cá đầu năm

Nếu bạn muốn tham gia trải nghiệm hoặc tham quan Hoài Nhơn trong dịp xông biển đầu năm, dưới đây là vài gợi ý:

• Hãy đến phường Tam Quan Bắc hoặc khu Thiện Chánh – nơi tập trung nhiều tàu câu cá ngừ đại dương. Báo Thanh Niên
• Thời gian lý tưởng: ngay đầu Xuân, khi tàu ra khơi trở về — thông thường cuối tháng Giêng hoặc âm lịch đầu năm.
• Hãy trò chuyện với ngư dân để hiểu rõ hơn nghề câu cá ngừ: hành trình, phương tiện, thử thách trên biển.
• Kết hợp tham quan cảng cá Tam Quan — nơi hàng ngày ghi dấu khoảnh khắc tàu cập cảng, hàng tấn cá được chuyển lên bờ.
• Mua đặc sản từ cá ngừ Hoài Nhơn để làm quà: phi-lê cá ngừ đại dương, nước mắm cá ngừ…
• Lưu ý: nghề biển xa bờ có rủi ro — nên đi cùng hướng dẫn địa phương nếu tham gia hoặc quan sát thực tế.

Lời mời trải nghiệm

Hoài Nhơn không chỉ là một thị xã ven biển đẹp, mà còn là thủ phủ tàu câu cá ngừ đại dương xông biển đầu năm – nơi mà mỗi chiếc tàu ra khơi là một hành trình mạo hiểm, mỗi khoang cá đầy là một dấu ấn khởi đầu xuân mới.

Hãy một lần ghé Hoài Nhơn, đứng bên bến cảng Tam Quan lúc bình minh, lắng nghe tiếng còi tàu, nhìn những ngư dân vẫy tay chào khi rời bến và cảm nhận niềm tin vào “lộc biển” đầu năm — để hiểu vì sao nghề biển nơi đây lại là niềm tự hào và động lực phát triển.